Wojciech Michał Lemański, urodzony 22 września 1960 roku w Legionowie, jest postacią o wyjątkowym znaczeniu w Polsce. Jako polski duchowny rzymskokatolicki, łączy w sobie rolę kapłana z pasją publicysty, co pozwala mu na aktywne zaangażowanie się w różnorodne inicjatywy społeczne.
Najszerszą rozpoznawalność zyskał jako działacz na rzecz upamiętnienia historii Żydów polskich, co w kontekście współczesnej Polski jest tematem niezwykle istotnym i delikatnym. Jego działalność koncentruje się na propagowaniu wiedzy o bogatej i złożonej historii społeczności żydowskiej w Polsce, co stanowi istotny element kulturowego dziedzictwa naszego kraju.
Życiorys
Urodziny Wojciecha Lemańskiego miały miejsce w Legionowie, 22 września 1960 roku. Wczesne lata życia spędził w Chotomowie, gdzie ukończył szkołę podstawową. W 1981 roku podjął naukę w technikum gastronomicznym, a następnie wstąpił do Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Warszawie, gdzie w 1987 roku obronił pracę magisterską zatytułowaną „Chrześcijanin wobec zagrożeń współczesnego świata w świetle nauczania Soboru Watykańskiego II”, zdobywając tytuł magistra teologii moralnej.
Święcenia kapłańskie przyjął w tym samym roku z rąk kardynała Józefa Glempa, należąc do archidiecezji warszawskiej, a po jej podziale zgodnie z bullą Totus Tuus Poloniae populus, został inkardynowany do nowo utworzonej diecezji warszawsko-praskiej. Rozpoczął swoją posługę jako wikariusz w Rzeczycy w 1987 roku, a następnie w latach 1988-1989 pracował jako wikariusz w Milanówku. Dalsze lata, od 1990 do 1997 roku, spędził jako proboszcz w czterech parafiach (Świrze, Zaświrzu, Niestaniszkach i Szemietowie) w archidiecezji mińsko-mohylewskiej na Białorusi.
Po powrocie do Polski, w 1997 roku, decyzją biskupa Kazimierza Romaniuka został mianowany proboszczem parafii Miłosierdzia Bożego w Otwocku. W 2006 roku arcybiskup Sławoj Leszek Głódź przeniósł go na stanowisko proboszcza wiejskiej parafii Narodzenia Pańskiego w Jasienicy, w powiecie wołomińskim. W latach 2010-2013 biskup diecezji warszawsko-praskiej, Henryk Hoser, nałożył na Lemańskiego kilka kar, m.in. zakaz wypowiadania się w mediach, zarzucając mu brak posłuszeństwa oraz szerzenie poglądów szkodzących wspólnocie Kościoła. W lipcu 2013 arcybiskup Hoser odwołał go z funkcji proboszcza w Jasienicy.
W końcówce czerwca 2014 roku abp Henryk Hoser powierzył Lemańskiemu zadanie kapelana Mazowieckiego Centrum Neuropsychiatrii Dzieci i Młodzieży w Zagórzu, co stanowi największy szpital psychiatryczny w Polsce, dedykowany dzieciom i młodzieży.
Zaangażowanie w działalność społeczną
Już w 2001 roku przygotował Grób Pański, który zawierał odniesienia do szeroko omawianego pogromu w Jedwabnem, co wzbudziło dużą falę zainteresowania mediów. Współzakładał Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich, a także przystąpił do Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów. Jako proboszcz parafii, przyczynił się do powstania instalacji upamiętniającej żydowskie dzieci zamordowane w tym regionie. Dodatkowo, wniósł oskarżenie prywatne przeciwko dyrektorowi lokalnej szkoły oraz dwóm nauczycielom, co naruszyło regulacje diecezji warszawsko-praskiej, stanowiące, że kapłani nie mogą bez zgody biskupa wnosić spraw do sądów świeckich.
W 2011 roku wystosował list otwarty do biskupa włocławskiego Wiesława Meringa, polemizując z opublikowanym wcześniej stanowiskiem, które krytycznie odnosiło się do redakcji Tygodnika Powszechnego, w tym zwłaszcza do ks. Adama Bonieckiego MIC.
Konflikt z przełożonymi kościelnymi
W 2012 roku biskup diecezjalny warszawsko-praski, abp Henryk Hoser SAC, ukarał Lemańskiego upomnieniem kanonicznym z powodu jego „konfliktowania lokalnej społeczności”, „deprecjonowania biskupów i kapłanów”, „naruszania dóbr osobistych” oraz „podejmowania decyzji dotyczących parafii bez zgody kompetentnej władzy kościelnej”. Lemański postanowił odwołać się od tej decyzji do Kongregacji ds. Duchowieństwa Stolicy Apostolskiej, informując o tym opinię publiczną. Wkrótce potem, abp Hoser pozbawił go misji kanonicznej, uniemożliwiając prowadzenie lekcji religii oraz działalności dydaktycznej. Kongregacja odrzuciła jego odwołanie, wskazując, że w przypadku takich kar wystarczy przekonanie o bliskiej okazji do występku. 24 maja 2013 roku ks. Lemański otrzymał drugi raz upomnienie kanoniczne oraz zakaz występów w mediach.
Odwołanie
W czerwcu 2013 abp Hoser zaproponował Lemańskiemu „ojcowską radę”, aby ten dobrowolnie zrezygnował z probostwa. 5 lipca tego samego roku arcybiskup wydał dekret odwołujący ks. Lemańskiego z tego stanowiska, argumentując, że jego posługa była niemożliwa z powodu braku posłuszeństwa oraz szacunku wobec biskupa diecezjalnego. W oświadczeniu Lemański zadeklarował, że nie zamierza spełnić prośby biskupa, aż do zakończenia procedury odwoławczej. W wywiadzie radiowym z 11 lipca zdradził, że przyczyną konfliktu był sprzeciw wobec biskupa w sprawach dialogu chrześcijańsko-żydowskiego.
15 lipca 2013 roku Lemański, mimo że początkowo nie zamierzał, ostatecznie zgodził się opuścić parafię, a zarząd nad nią przejął administrator, wskazany przez abp. Hosera. Po rozmowach z przedstawicielami kurii zdecydował, że wynajmie miejsce zamieszkania u zaprzyjaźnionego księdza emeryta, a administratorem parafii będzie wyznaczony kapłan. 13 sierpnia ogłosił, iż jego prośba o rewizję decyzji została odrzucona przez abp. Hosera, a on sam zamierza odwołać się do Dykasterii ds. Duchowieństwa.
Odrzucone rekursy
21 października 2013 roku kuria warszko-praska ogłosiła, że pierwszy rekurs Lemańskiego do Dykasterii ds. Duchowieństwa, dotyczący zakazu wypowiedzi w mediach, został odrzucony. Decyzja ta oparta była na kanonie 831 kodeksu prawa kanonicznego, który zezwala na wypowiedzi publiczne tylko po uprzedniej zgodzie ordynariusza. Lemański zapowiedział dalsze odwołania do Sygnatury Apostolskiej i, do czasu rozpatrzenia, nie zamierzał podporządkowywać się zakazowi. 18 grudnia 2013 roku kuria warszko-praska poinformowała o odrzuceniu kolejnego rekursu, który dotyczył odwołania z urzędu proboszcza.
Nałożenie kary suspensy i jej zawieszenie
22 sierpnia 2014 roku abp Henryk Hoser nałożył na Lemańskiego karę suspensy, od której duchowny złożył apelację. W styczniu 2015 roku Kongregacja ds. Duchowieństwa odrzuciła tę apelację. W lipcu 2014 roku, Lemański objął rolę kapelana w Mazowieckim Centrum Neuropsychiatrii Dzieci i Młodzieży w Zagórzu. 11 lipca 2018 roku, biskup warszawsko-praski Romuald Kamiński, zawiesił karę suspensy na terenie archidiecezji łódzkiej, co umożliwiło Lemańskiemu rozpoczęcie posługi w parafii św. Andrzeja Boboli w Łodzi.
Odznaczenia i nagrody
Wojciech Lemański zdobył szereg prestigiousznych odznaczeń oraz nagród, które podkreślają jego wkład w działania na rzecz pamięci o polskich Żydach oraz promowania tolerancji w społeczeństwie.
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 2008, uznany za „kustosza pamięci o polskich Żydach”,
- Medal „Powstanie w Getcie Warszawskim” – 2006,
- Nagroda „Zasłużony dla Tolerancji” – 2012,
- nominacja do Nagrody im. ks. Stanisława Musiała – 2013.
Przypisy
- Ks. Lemański przywrócony do posługi kapłańskiej. info.wiara.pl, 11.07.2018 r. [dostęp 11.07.2018 r.]
- Tomasz Molga: Ks. Lemański o swojej nowej parafii. "Ambonka to coś innego niż rozważania facebookowe". wp.pl, 08.09.2018 r. [dostęp 21.05.2019 r.]
- Ks. Lemański nadal zawieszony w pełnieniu czynności kapłańskich. Watykan odrzucił odwołanie. Polskie Radio, 20.01.2015 r. [dostęp 27.06.2017 r.]
- Mariusz Dzieduszycki: Komunikat Kurii Biskupiej Warszawsko-Praskiej ws. Ks. Wojciecha Lemańskiego. Diecezja warszawsko-praska, 20.01.2015 r. [dostęp 27.06.2017 r.]
- Ks. Lemański: Nikt nie jest pokonany w tym sporze. Porozumienie po 5 godz. rozmów. tvn24.pl, 17.07.2013 r. [dostęp 17.07.2013 r.]
- Abp Hoser odrzucił odwołanie księdza Lemańskiego. polskieradio.pl, 13.08.2013 r. [dostęp 24.08.2013 r.]
- Dariusz Szczepaniuk: Komunikat Kurii Warszawsko-Praskiej. Diecezja warszawsko-praska, 21.10.2013 r. [dostęp 21.10.2013 r.]
- Kodeks prawa kanonicznego. zaufaj.com. [dostęp 21.10.2013 r.]
- Watykan podtrzymał decyzję abp. Hosera. Ks. Lemański nie może wypowiadać się w mediach. tvn24.pl, 21.10.2013 r. [dostęp 21.10.2013 r.]
- Dariusz Szczepaniuk: Komunikat Kurii Warszawsko-Praskiej. Dekret Kongregacji ds. Duchowieństwa w sprawie Ks. Wojciecha Lemańskiego. Diecezja warszawsko-praska, 18.12.2013 r. [dostęp 23.12.2013 r.]
- Ks. Lemański: Podporządkuję się woli biskupa. tokfm.pl, 15.07.2013 r. [dostęp 15.07.2013 r.]
- Katarzyna Wiśniewska: Wojciech Lemański. Wolny ksiądz. wyborcza.pl, 29.03.2012 r. [dostęp 29.06.2012 r.]
- Zuzanna Radzik: Żydzi z mojej parafii. Tygodnik Powszechny, 24.01.2012 r. [dostęp 29.06.2012 r.]
- Wojciech Lemański: List otwarty ks. Lemańskiego do biskupa Meringa. „To niegodne biskupa i chrześcijanina”. wiadomosci.gazeta.pl, 28.09.2011 r. [dostęp 29.06.2012 r.]
- Bp Mering atakuje Bonieckiego za obronę Nergala. „Wilk w owczarni”. wiadomosci.gazeta.pl, 28.09.2011 r. [dostęp 29.06.2012 r.]
- Mateusz Dzieduszycki: Komunikat ws. ks. Wojciecha Lemańskiego. Diecezja warszawsko-praska, 30.06.2014 r. [dostęp 24.07.2014 r.]
- Adam Szostkiewicz: Ofiara z własnej woli?. polityka.pl, 22.07.2014 r. [dostęp 24.07.2014 r.]
- Andrzej Rafał Potocki. Ksiądz Lemański – dzieje grzechu. „W sieci”, 19-25.08.2013 r.
- Wykonuję małą część naszej powinności. prezydent.pl, 15.04.2008 r. [dostęp 12.08.2014 r.]
- Minister Ewa Junczyk – Ziomecka została odznaczona medalem „Powstanie w Getcie Warszawskim”. prezydent.pl, 18.04.2006 r. [dostęp 12.08.2014 r.]
- Nagroda im. Ks. Stanisława Musiała SJ (2013). Klub Chrześcijan i Żydów, 20.02.2013 r. [dostęp 23.01.2014 r.]
- Ks. Lemański kawalerem medalu „Zasłużony dla Tolerancji”. Parafia Jasienica, 23.11.2012 r. [dostęp 20.05.2019 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Inne":
Jerzy Iwaszkiewicz (dziennikarz) | Zenon Hanas | Leszek Kawczyński | Mieczysław Szostek | Jarosław Fojut | Leszek SołonowiczOceń: Wojciech Lemański