Aleksander Łuczak


Aleksander Piotr Łuczak, urodzony 10 września 1943 roku w Legionowie, to postać, która znacząco wpisała się w historię Polski jako polityk oraz historyk. Zmarł 15 marca 2023 roku, również w Legionowie, pozostawiając po sobie dorobek, który zasługuje na szczegółowe omówienie.

Jako profesor nauk humanistycznych pełnił kluczowe funkcje w polskim życiu publicznym. Był wiceministrem edukacji w latach 1988–1990, co ukazuje jego zaangażowanie w rozwój systemu edukacji. Następnie, w latach 1993–1996, piastował stanowisko wiceprezesa Rady Ministrów, a także wykonywał obowiązki ministra edukacji narodowej od 1993 do 1995 roku.

Jego wkład w badania naukowe uwidacznia sekwencja kierowniczych posad, którymi się cieszył. Przewodniczył Komitetowi Badań Naukowych w latach 1995–1997, a z polityką łączyła go także działalność jako poseł na Sejm w kadencjach X, I, II oraz III, od 1989 do 2001 roku.

Oprócz tego, w latach 2001–2005 był członkiem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, do którego to ciała dołączył w roli wiceprzewodniczącego w latach 2003–2005. Jego różnorodna kariera świadczy o szerokiej znajomości problematyki edukacyjnej oraz medialnej, co czyni go interesującą postacią w polskiej historii politycznej.

Życiorys

Urodził się jako syn Ładysława i Aleksandry. W 1966 roku zakończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Sześć lat później, w 1972 roku, uzyskał stopień doktora nauk historycznych, a w 1982 roku habilitował się. Od 1977 roku związał swoje życie zawodowe z Instytutem Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w latach 1980–1983 pełnił funkcję zastępcy dyrektora. W 1983 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w latach 1983–1986 zajmował stanowisko prodziekana Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych.

W okresie od 1966 do 1989 roku był członkiem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, a następnie, w latach 1989–1990, przystąpił do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Odrodzenie”. W latach 1990–2001 należał do Polskiego Stronnictwa Ludowego, gdzie pełnił funkcje kierownika wydziału ideologii, prasy i propagandy (1986–1987) oraz członka i sekretarza Naczelnego Komitetu ZSL (1988–1989).

Od 1987 do 1990 roku był wiceministrem edukacji. W 1989 roku uczestniczył w obradach w ramach podzespołu do spraw nauki, oświaty i postępu technicznego Okrągłego Stołu, reprezentując stronę rządową. W latach 1989–2001 sprawował mandat posła w czterech kadencjach – początkowo jako przedstawiciel ZSL, a później z listy PSL.

W 1992 roku kierował Urzędem Rady Ministrów w czasie, gdy premierem był Waldemar Pawlak. Od 26 października 1993 do 6 marca 1995 pełnił funkcję wicepremiera oraz ministra edukacji narodowej w jego rządzie. Później, od 7 marca 1995 do 31 października 1997, przewodniczył Komitetowi Badań Naukowych w rządach Józefa Oleksego i Włodzimierza Cimoszewicza. W tym pierwszym rządzie pełnił także równocześnie funkcję wicepremiera do 7 lutego 1996 roku.

W latach 2001–2005 zasiadał w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji, a od czerwca 2003 do grudnia 2005 pełnił obowiązki wiceprzewodniczącego tej instytucji. W 2010 roku nie udało mu się uzyskać mandatu jako kandydat PSL w wyborach do Sejmiku Województwa Mazowieckiego.

W latach 1997–2000 był prezydentem Światowej Skautowej Unii Parlamentarnej. W 2012 roku przyznano mu tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych. Poza tym, pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Wiedzy Powszechnej oraz rektora Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie.

Odznaczenia państwowe

Aleksander Łuczak otrzymał wiele odznaczeń, co świadczy o jego znacznych osiągnięciach oraz zasługach w służbie publicznej. Oto niektóre z jego wyróżnień:

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 2011 roku,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Złoty Krzyż Zasługi,
  • Brązowy Krzyż Zasługi.

Publikacje

Oto wybrane publikacje Aleksandra Łuczaka, które znacząco przyczyniły się do literatury na temat historii Polski i ruchu ludowego:

  • Aleksander Łuczak, Stanisław Kowalczyk (wybór i red.), Pisma ulotne stronnictw ludowych w Polsce 1895–1939, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1971,
  • Aleksander Łuczak, Samorząd terytorialny w programach i działalności stronnictw ludowych, Warszawa 1973,
  • Aleksander Łuczak, Kazimierz Przybysz (red.), O kształt II Rzeczypospolitej: procesy chłopskie w latach 1918–1923: wybór dokumentów, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1977,
  • Aleksander Łuczak, Społeczeństwo i państwo w myśli politycznej ruchu ludowego II Rzeczypospolitej, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1982,
  • Aleksander Łuczak, Andrzej Skrzypek (red.), Drogi do niepodległości, Iskry, Warszawa 1986,
  • Aleksander Łuczak, Józef Ryszard Szaflik, Druga Rzeczpospolita: wybór dokumentów, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1988,
  • Aleksander Łuczak, 33 dni premiera Pawlaka, BGW, Warszawa 1992,
  • Aleksander Łuczak, Wizja parlamentu w nowej konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Wydawnictwa Sejmowe, Warszawa 1994,
  • Aleksander Łuczak, Podstawy bezpieczeństwa zewnętrznego Polski – wnioski z przeszłości, Warszawa 1995,
  • Aleksander Łuczak, Dekada polskich przemian, Warszawa 2010.

Przypisy

  1. Aleksander Łuczak nie żyje. Były wicepremier i minister edukacji miał 79 lat. polsatnews.pl, 15.03.2023 r. [dostęp 15.03.2023 r.]
  2. Aleksander Łuczak. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 15.04.2023 r.]
  3. Serwis PKW – Wybory 2010. [dostęp 30.07.2015 r.]
  4. Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. [dostęp 30.07.2015 r.]
  5. a b Prof. dr hab. Aleksander Piotr Łuczak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 17.09.2017 r.]
  6. M.P. z 2011 r. nr 78, poz. 780.

Oceń: Aleksander Łuczak

Średnia ocena:4.91 Liczba ocen:11